در برنامه جهان امروز مطرح شد؛ اقدام جمعی كشور‌های اسلامی علیه رژیم صهیونیستی

به گزارش پایگاه خبری رادیو مقاومت و به نقل از خبرگزاری صدا و سیما؛ صفری كارشناس مسائل بین‌الملل و آقای تقوی‌نیا كارشناس مسائل غرب آسیا یكشنبه شب در ارتباط تصویری با برنامه جهان امروز درباره دستاورد نشست سران كشور‌های اسلامی در ریاض گفت‌وگو كردند.

سوال: آقای صفری امروز شاهد بودیم صدر اعظم آلمان اعلام كرد كه از آتش بس در غزه حمایت نمی‌كند این موضعی است كه سران كشور‌های غربی تاكنون در خصوص بحران انسانی و نسل كشی صهیونیست‌ها در غزه اتخاذ كردند. دیروز سران كشور‌های اسلامی و عربی جلسه‌ای داشتند و مجموعاً در جلسه صحبت‌های خوبی مطرح شد در بیانیه پایانی هم به مطالبی از جمله رد توجیه صهیونیست‌ها برای حمله به غزه تحت عنوان دفاع یا لزوم آتش بس و ارسال كمك‌ها اشاره كردند، اما نكته‌ای كه وجود دارد این است كه در این بیانیه هیچ اقدام عملی و مشخصی كه بخواهد شرایط را تغییر بدهد نیامده و امروز با دیروز هم فرقی نمی‌كرد و با این بیانیه كه آمده قرار نیست روز‌های آینده حداقل از مسیری كه نشست دیروز داشته تغییری در شرایط به وجود بیاید. با این حساب نشست سران كشور‌های اسلامی دستاوردی داشته است؟

صفری: روز گذشته نشست سازمان همكاری‌های اسلامی به همراه اتحادیه عرب را داشتیم كه این دو اجلاس با هم تلفیق شده بودند با موضوع فلسطین كه به شكل فوق العاده برگزار شده بود در بیانیه پایانی كه از این نشست بیرون آمد ما موارد جدیدتری را دیدیم، چون نسبت به جلسه‌ای كه كمیته اجرای سازمان همكاری اسلامی چند هفته قبل منعقد كرد كه وزیر امور خارجه كشورمان هم در آن نشست حضور داشت این بیانیه كه صادر شد همانطور كه شما اشاره كردید مسائل مختلفی را دارد از جمله این كه بحث رژیم صهیونیستی كه با توجیه دفاع از خود، جنایاتش را در باریكه غزه مرتكب می‌شود را رد كرده یا مثلاً شهرك نشینان را همگی تروریست شناخته و مطالبی از این دست كه جالب توجه بوده، اما اقدام عملی كه روی زمین تاثیر داشته باشه شاید نبینیم علت آن كاملا واضح است خیلی از كشور‌های عربی كه در مسیر عادی‌سازی روابط خودشان با رژیم صهیونیستی قدم برداشتند طبیعی است كه ما از این‌ها اقدام عملگرایانه‌ای را نمی‌بینیم، اتفاقاً خیلی از همین بند‌هایی كه گنجانده شده همین مسئله رد كردن دفاع از خود از طرف رژیم صهیونیستی و یا این بحث این كه شهرك نشینان، تروریست شناخته شده‌اند یا حتی هشدار مبنی بر گسترش دایره جنگ همه پیشنهاداتی است كه جمهوری اسلامی ایران مطرح كرده موارد دیگری هم در این بیانیه است كه اگر با متن سخنرانی وزیر امور خارجه كشورمان كه در كمیته اجرایی داشتند مقایسه كنیم این‌ها می‌بینیم خیلی مشترك است و همین چند بند عملگرایانه هم به پیشنهاد كشور‌هایی مثل جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است. در واقع این طور می‌شود گفت كه یكی از نتایجی كه می‌تواند این نشست داشته باشد عملاً یك اتمام حجتی برای بسیاری از كشور‌هایی است كه چشم امید گاهاً ممكن است دوخته باشند به بعضی از حكام كشور‌های عربی و آقای رئیس جمهور هم در ملاقاتی كه با امیر قطر داشتند فرمودند اگر از این دست نشست‌ها و از ساز و كار‌های دیپلماتیك نتوانیم به نتیجه برسیم عملاً ملت‌ها را به این جمع‌بندی می‌رسانیم كه خودشان دست به كار شوند برای یاری رسانی به مردم غزه و مكرراً این هشدار داده شده كه اگر جلوی جنایت در باریكه غزه گرفته نشود دیگر نمی‌شود جلوی گروه مقاومت، گروه‌های مردمی كه بر علیه رژیم صهیونیستی مبارزه می‌كنند را گرفت و احتمال دست زدن به هر اقدامی از سوی محور مقاومت مطرح است.

سوال: پس جمع‌بندی برداشت من از صحبت‌های شما این است كه نشست خوب بوده، بیانیه آن هم خوب بوده، اما كافی نیست.

صفری: همینطور است یك گام رو به جلو ، شاید این طور می‌شود ارزیابی كرد، اما به نقطه‌ای كه مطلوب همه ما باشد نرسیده جمهوری اسلامی ایران مكرراً اعلام كرده كه این جنایاتی كه رژیم صهیونیستی دارد مرتكب می‌شود درباره غزه علیه غیرنظامیان كه مخالف همه قوانین بین‌المللی و كنوانسیون‌های بشردوستانه، كنوانسیون چهارگانه ژنو عملاً همه قوانین بین‌المللی را رژیم صهیونیستی دارد نقض می‌كند و سكوت می‌بینیم از طرف بعضی از كشورها، عامل اصلی آن ایالات متحده آمریكا است. تلاشی كه خود آقای رئیس جمهور هم در سخنرانی كه در ریاض داشتند به این مطلب اشاره كردند تلاشی كه از طرف جمهوری اسلامی ایران است دنیا را متوجه به این كند كه این امریكایی‌ها هستند كه امروز برای رژیم صهیونیستی شرایطی را فراهم كردند كه مانند یك طفل نابالغ است كه می‌تواند دست به هر جنایتی بزند و سرزنش نشود و قوانین بین‌المللی برای آن استثنا شود عامل آن آمریكا است، آمریكایی كه با وتوی خودش در شورای امنیت سازمان ملل مانع تصویب قطعنامه شد و از طرفی می‌بینیم وقتی این قطعنامه به مجمع عمومی می‌آید و 120 رای موافق می‌گیرد از رژیم صهیونیستی می‌خواهد كه به جنایاتش خاتمه بدهد عملا ظرفیت اجرایی را برای آن ایجاد نمی‌كند، در نتیجه این طور می‌شود جمع‌بندی كرد كه علی رغم این كه با تلاش بعضی از كشور‌ها از جمله ایران واقعا این جا باید اشاره كرد همین نشستی كه برگزار شد و نشست قبلی كمیته اجرایی از فردای آغاز درگیری‌ها یعنی از 8 اكتبر جمهوری اسلامی ایران تقاضای تشكیل نشست را مطرح كرده و رئیس جمهور كشورمان هم این سفری كه در ریاض انجام شد بعد از این كه 11 سال و قطعی رابطه بین ایران و عربستان سعودی رئیس جمهور كشورمان در یك سفر چند جانبه، امنیت این مطلب را نشان می‌دهد كه در یك سفر چند جانبه وارد ریاض می‌شود و در این نشست شركت می‌كند در نتیجه، ما ببینیم علی رغم اتفاقات و فعالیت‌های دیپلماتیك گام‌هایی رو به جلو برداشته شده و نشانه‌های مثبتی می‌بینیم، اما هنوز با نقطه مطلوب و ایده آلی كه یك اقدام عملگرایانه جمعی برای فشار آوردن به رژیم صهیونیستی، فشار اقتصادی، اعمال تحریم، هر ابزار دیپلماتیك و سیاسی كه می‌تواند در اختیار ما باشد برسیم به آن نقطه كه بتوان آن كار را بكنیم ما هنوز با آن وضعیت فاصله داریم.

سوال: ممنون. آقای تقوی‌نیا نظر شما در مورد نشست دیروز و دستاورد آن چیست؟ خوشبین هستید یا بدبین؟

تقوی نیا: این نشست برای اعلام موضع خوب بود، اما آیا اعلام موضع می‌تواند مانع از جنایات رژیم صهیونیستی شود؟ این یك سوال مهم است رژیم صهیونیستی از بدو تشكیل خودش حتی به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل مثل 242 و 478 و غیره احترام نگذاشته آن‌ها را اجرا نمی‌كند، آیا بیانیه كشور‌های عربی و اسلامی را می‌آید مد نظر قرار بدهد؟ تازه آن هم بیانیه‌ای كه متاسفانه به اعتقاد من ضعیف بود بیانیه متناسب با حجم جنایات رژیم صهیونیستی نبود، متناسب با خواسته ملت‌های اسلامی و حتی ملت‌های دنیا نبود، ما می‌بینیم در لندن تظاهرات چند صد هزار نفره برگزار می‌شود، اما كشور‌های اسلامی اقدام خاصی انجام نمی‌دهند در عمل، من دو مثال می‌خواهم بزنم در تركیه آقای اردوغان مواضع به ظاهر تندی را گرفت، اما همین آقای اردوغان دارد 60 درصد سوخت نفت خام اسرائیل را كه از طریق خط لوله باكو- تفلیس- جیحان دریافت می‌كند را دارد تامین می‌كند و سوخت هواپیما‌های اسرائیلی را آقای اردوغان دارد در اختیارشان قرار می‌دهد، آقای اردوغان در نبرد با ارمنستان آمد و باكو را به پهپاد‌های بیرق‌دار مجهز كرد، در نبرد با ارتش خلیفه حفتر دولت فائز السراج را مجهز به بیرق‌دار كرد، اما حاضر نیست در غزه این كار را انجام بدهد، اوكراین را برای مقابله با روسیه تجهیز می‌كند، اما ملت فلسطین را تجهیز نمی‌كند یا مثال مصر را می‌زنم مصر زمانی نقطه ثقل جهان عرب بود، رهبر جهان عرب بود تا جایی كه آقای شكری قوتلی در سال 1958 رئیس جمهور وقت سوریه آمد و رسماً كشور سوریه را در اختیار مصر قرارداد و جمهوری متحده عربی به رهبری جمال عبدالناصر تشكیل شد و كشور مصر امروز كه یك زمان نقطه ثقل فرهنگی، سیاسی، نظامی و رهبر جهان عرب بود امروز با 110 میلیون جمعیت به جایی رسیده كه مردم آن میآیند تظاهرات می‌كنند می‌گویند‌ای نصرالله بیا و تل آویو را بزن، یعنی مصر 110 میلیون نفری امروز محتاج یك و نیم میلیون شیعه لبنانی شده و دولت مصر امروز 5 میلیارد متر مكعب در گاز سالانه دارد از اسرائیل وارد می‌كند، دولت مصر 10 كیلومتر با نوار غزه مرز دارد، اما منتظر اجازه اسرائیل می‌ماند برای این كه كمك‌های انسانی را وارد غزه كند، امت اسلامی دارند تناقض می‌بینند تنها دو دولت بودند كه مواضع اعلامی‌شان با مواضعی كه در عمل اتخاذ می‌كنند یكی بود، یكی جمهوری عربی سوریه و یكی جمهوری اسلامی ایران و من معتقد هستم كه این اجلاس برنده اش جمهوری اسلامی ایران بود، چون صحبت‌های سران كشور‌های اسلامی از اكثر شبكه‌های عربی و شبكه‌های جهانی پخش می‌شد از الجزیره كه صد‌ها میلیون بازدید كننده دارد و مردم مواضع رئیس جمهوری اسلامی ایران را شنیدند و دیدند تنها كشوری كه به طور عملی هم موضع می‌گیرد و هم در عمل فلسطین را حمایت می‌كند جمهوری اسلامی ایران است از لحاظ دیپلماسی عمومی بسیار تاثیرگذار بود.

سوال: صحبت‌های خانم عبیر بسام كارشناس مسائل سیاسی را هم بشنویم.

عبیر بسام: تصمیمات نشست سران كشور‌های اسلامی مثبت بود این نشست ادعای رژیم صهیونیستی مبنی بر اینكه این جنگ دفاع مشروع است را نپذیرفت. این نشست از شورای امنیت خواست قطعنامه‌ای قاطع و الزام آور برای توقف و تجاوزات به نوار غزه صادر كند. همچنین این نشست به ارسال كمك‌ها از جمله مواد غذایی، دارو و سوخت به نوار غزه توصیه كرد تا بیمارستان‌ها بار دیگر فعالیت خود را از سر بگیرند، اما این تصمیمات نیاز به كسی دارد كه رژیم صهیونیستی را ملزم كند تا تجاوزات و عملیات جنایتكارانه را متوقف كند و رژیم صهیونیستی را مجبور كند مجوز ورود كمك‌ها به نوار غزه را بدهد، اما چه كسی این كار را خواهد كرد؟ آیاآمریكا، اسرائیل را مجبور می‌كند كه تجاوزات خود را متوقف سازد؟ من فكر نمی‌كنم چنین اتفاقی بیفتد این سوال مهم مطرح می‌شود كه آیا كشور‌های عربی همه روابط خود با اسرائیل را قطع خواهند كرد و سفرای خود را فرا خواهند خواند و روابط اقتصادی با اسرائیل را متوقف خواهند كرد؟ آیا این كشور‌ها به ویژه امارات، بحرین، مغرب، اردن و مصر روابط اقتصادی خود را با اسرائیل قطع خواهند كرد؟ بنابراین اگر اراده‌ای وجود نداشته باشد تصمیمات این نشست بر روی كاغذ باقی خواهد ماند.

سوال: این صحبت‌های خانم عبیر بسام كارشناس سیاسی بود كه مصاحبه اختصاصی با ما داشتند. حالا صحبت‌های آقای محمد هزیمه را در خصوص صحبت‌هایی كه آقای تقوی نیا مطرح كرد می‌بینید.

محمد هزیمه: نشست سران كشور‌های اسلامی در ریاض در حجم و اندازه اتفاقات رخ داده در غزه نیست و می‌توان آن را نشست تناقض‌ها هم نامید. این نشست هم در زمینه توصیه‌ها و هم در زمینه بررسی موضوعات تناقض داشت این نشست در سطح تصمیم گیری باقی ماند و نتوانست برای كمك به كسانی كه در غزه زنده مانده‌اند راه حلی عملی ارائه بدهد. این نشست با توصیه‌های واهی كه هیچ طعم و رنگی ندارد به پایان رسید. تناقض‌های زیادی بین مقامات كشور‌هایی كه در این نشست دور هم جمع شدند مشاهده می‌شد، اگر اظهارات آقای ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران نبود و اگر پیشنهاد‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه فلسطین نبود این نشست را می‌توانستیم شكست خورده بنامیم.

سوال: آقای تقوی نیا نظرات این دو كارشناس عرب را شنیدیم. شما نكته‌ای داشتید بفرمایید.

تقوی نیا: مصر زمانی رهبر جهان عرب بود، اما بعد از خیانت انور سادات در سال 1978 به یك كشور درجه دوم تبدیل شد انور سادات خیال می‌كرد اگر با اسرائیل رابطه برقرار كند اگر حمایت اسرائیل را داشته باشد غرب در باغ سبزش را به روی ملت مصر باز خواهد كرد، اما امروز از 110 میلیون جمعیت مصر رسماً 45 درصد زیر خط فقذ هستند یعنی مصر نه تنها سازش باعث رفاه و توسعه صنعتی آن نشده بلكه باعث ذلت او شده، مصر تنزل پیدا كرده مردم آن حس حقارت می‌كنند از سید حسن نصرالله تقاضای كمك می‌كند كه كل شیعه لبنان كه تحت فرمان او هستند یك و نیم میلیون نفر است و خودش را عضوی از ولایت فقیه می‌داند، یعنی مصر تا این حد نزول كرده در صورتی كه مصر بزرگترین ارتش جهان عرب را دارد، اما چون مسیر سازش و مسیر ذلت را انتخاب كرده امروز حتی نمی‌تواند به همسایه مسلمان خودش كه با او مرز دارد كمك برساند و منتظر اجازه اسرائیل است. همان طور كه مقام معظم رهبری فرمودند هزینه سازش بیشتر از مقاومت است، مقاومت هزینه دارد، اما فواید آن و عایدی آن و دستاورد‌های آن بسیار بیشتر از سازش با استكبار است.

سوال: درباره چرایی این شرایط هم صحبت كنیم، مواضعی كه اتخاذ شده مواضع خوبی در سطح حرف بوده این كشور‌ها می‌توانند اقدامات جدی انجام بدهند شما اشاره كردید نیاز‌هایی كه دارد از رژیم صهیونیستی تامین می‌كنند متوقفش كنند یا این كه در برخی از این كشور‌ها آمریكایی‌ها پایگاه‌هایی دارند از طریق همان پایگاه‌ها است كه دارند نیرو و تجهیزات به سرزمین اشغالی می‌فرستند و صهیونیست‌ها با استفاده از آن‌ها بمباران می‌كنند الان تعداد شهدا از 11 هزار تا بیشتر رفته و شاهد نسل كشی هستیم. چرا به رغم اینكه در مواضعی كه دیروز دیدیم یك جور همگرایی وجود داشت، اما به صورت عملی اقدامی نمی‌بینیم، این كشور‌ها كاری نمی‌كنند مشكل كجا هست؟ در مورد مصر گفتید درباره بقیه كشور‌ها هم مشكل را بگویید.

تقوی نیا: این نكته را عرض كنم اكثر كشور‌های اسلامی حكومت‌هایشان برآیند اراده مردم نیستند یعنی یك زمانی ناصر برآیند اراده مردم مصر محكم با اتكا به مردم می‌ایستاد و حتی اگر شكست می‌خورد در جنگ 1967 مردم مصر میلیونی به خیابان می‌ریختند و از ناصر حمایت می‌كردند، اما حكام كشور‌های عربی، چون برآیند اراده مردم آنجا نیستند و پشتوانه محكمی ندارند مجبور هستند برای بقای خودشان به آمریكا تكیه كنند و آمریكا هم شرط مهم حمایت از این كشور‌ها را حمایت از اسرائیل و برقراری رابطه با اسرائیل قرار داد بنابراین مهم این است كه كشور‌های اسلامی از استقلال لازم مؤلفه‌های قدرت و پشتوانه مردمی برخوردار نیستند كه خواست ملت‌های خودشان را اعمال كنند.

سوال: یعنی می‌گویید تا زمانی كه هر كاری هزینه‌ای نداشته باشد ممكن است صحبت‌هایی در حمایت از فلسطین بشنویم، اما اگر یك اقدام عملی هزینه‌دار باشد آمریكا آن‌ها را شماتت می‌كند و آن‌ها حاضر نیستند هزینه‌اش را بپردازند.

تقوی‌نیا: بله ببینید مصر مسیر ذلت را انتخاب كرده مصر امروز یك رابطه راهبردی با آمریكا دارد، اما چه عایدی برای او داشته است، 45 درصد مردم مصر زیر خط فقر هستند فقر در مصر بیداد می‌كند، اما آمریكا علی رغم اینكه مصر را تحریم هم نكرده، ولی می‌بینیم مصر هیچگونه پیشرفتی ندارد یا دولت اردن كه زمانی با اسرائیل می‌جنگید امروز 3 میلیارد متر مكعب در سال گاز از اسرائیل وارد می‌كند، مصر سالانه 5 میلیارد دلار از اسرائیل گاز وارد می‌كند. دولت تركیه سالانه 15 میلیارد دلار با اسرائیل مراودات تجاری دارد و حاضر نیست سفارت اسرائیل را ببندد و این‌ها متاسفانه جای تاسف دارد، امروز مرز‌ها دارد كنار می‌رود ملت‌های مسلمان متوجه شده‌اند كه كدام كشور است كه به طور واقعی حامی فلسطین است و كدام كشور است كه ام القرای جهان اسلام است و از فلسطین دفاع می‌كند و استقلال هم دارد این هم نكته مهمی است.

سوال: ممنون، آقای صفری شما درباره این تفاوت بین مواضع و اقدامات دولت‌های عربی اسلامی چه فكر می‌كنید؟ مشكل كجا است كه این مسائل در حد حرف باقی می‌ماند و كار خاصی نكرده‌اند؟

صفری: بسیاری از این كشور‌های عربی كه امروز می‌بینیم در نشست‌های مختلف اعلام موضع می‌كنند این‌ها غالباً تجاربی دارند، تجارب مقابله شكست خورده‌ای با رژیم صهیونیستی دارند با بهره‌گیری از ایدئولوژی‌هایی مثل ناسیونالیسم عربی كه ناصر آنان را در دهه 60 میلادی نمایندگی می‌كرد و عملاً به نتیجه‌ای هم نرسیدند و به مسیر سازش رفتند یا مثلاً در خود ساحت گروه‌های فلسطینی كه می‌بینیم آقای ابومازن كه می‌گوید ما آماده هستیم كه برویم مسئولیت امنیتی غزه را به عهده بگیریم در همین چارچوب و پازل قابل تحلیل است، اما ما می‌بینیم كه علی رغم همه مسائل و علی رغم همه شرایطی كه ما در آن هستیم دنیا و افكار عمومی دنیا امروز می‌بیند كه عملگرایانه‌ترین مواضع و اقدامات را جمهوری اسلامی ایران و متحدین آن در منطقه انجام می‌دهند این نشان دهنده یك چهره جدیدی از واكنش افكار عمومی به كشور‌هایی مثل جمهوری اسلامی ایران است كه خیلی از توطئه‌هایی كه كشور‌های غربی در چند سال گذشته مخصوصاً در دوره بحران سوریه انجام دادند علیه جمهوری اسلامی ایران كه جمهوری اسلامی را ببینید در سوریه چه می‌كند، در یمن چه می‌كند، اما امروز می‌بیند كه در فلسطین كه آرمان اصلی جهان عربی و جهان اسلامی است كدام گروه و كدام جریان است كه دارد عملاً وسط میدان با رژیم صهیونیستی مبارزه می‌كند، در یمن كدام سمت است كه دارد این مبارزه را انجام می‌دهد، در تكمیل صحبت‌هایی كه شما داشتید و با یك خبرنگار لبنانی گفت‌وگو كردید نكته‌ای را عرض كنم، در حاشیه سخنرانی آقای دكتر رئیسی در ریاض من با یكی دو نفر از خبرنگاران سعودی كه حاضر بودند گفتگو می‌كردم این تصویر آقای رئیسی كه از پلكان هواپیما پیاده می‌شدند و در نشست كه سخنرانی می‌كردند چفیه فلسطینی داشتند گفتند واقعاً این تصویر را شما ببینید‌ای كاش بقیه سران عرب كه در نشست شركت كرده بودند از این الگو می‌گرفتند و این اقدام را می‌كردند، مواضع را گوش كنید شنیدن این كلام از یك خبرنگار سعودی، از چهره‌ای كه دارد در رسانه فعالیت می‌كند كه در 10 سال گذشته گفته كه جمهوری اسلامی ایران دارد در دنیای عرب دخالت می‌كند، در سوریه چه می‌كند، اما الان به این نقطه رسیده الان این‌ها دارند چه می‌گویند و این اختلافات همانطور كه دوست ما فرمودند این دولت‌های عربی برآیند حكومت‌هایشان نیستند امروز ما می‌بینیم عملاً یك تغییر بازی و یك چرخش ایده‌ها و نظرات در دنیای عربی و اسلامی رخ داده است.

سوال: آقای صفری با این شرایط، ادامه را برای مردم غزه چطور می‌بینید؟

صفری: به نظرم می‌رسد با توجه به این اقدامات علی رغم این كه ما اقدام عملی را از طرف كشور‌های عربی و اسلامی نمی‌بینیم شاید خیلی‌ها تحلیل كنند شرایط برای مردم غزه سخت‌تر می‌شود، اتفاقاً برعكس شرایط روی زمین كه برای مردم غزه تغییری نمی‌كند این‌ها سال‌ها است كه دارند در محاصره زندگی می‌كنند مسئله مهم كه وجود دارد این است كه عدم امید كه ناامیدی اتفاق بیفتد از همه كشور‌های عربی كه ادعا می‌كنند ما پرچمدار مسئله فلسطین هستیم این باعث می‌شود كه ملت‌ها به این نتیجه برسند كه تنها مسیری كه باعث شده رژیم صهیونیستی شكست بخورد در سال 2014 و در سال 2006 و 2000 در لبنان مسیر مقاومت است و اقبال مردم در دنیای عربی و اسلامی به گزینه مقاومت نزدیك‌تر است.